Görme Engellilerin İmza Sorunu
5378 sayılı “Engelliler kanunu” 23. maddesine göre değiştirilen 1572 sayılı noterlik kanununun 73. maddesi gereğince okuryazar olan görme engellilerin işlemlerinde 2 (iki) tanık bulundurması engellinin tercihine bırakılmıştır. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra zaman içerisinde gerek noterler gerekse de bankalar özellikle görme engellilerin yapacakları tüm işlemlerde iki tanık bulundurulmasını şart koşmakta aksi takdirde işlem yapmamakta olduğu gözlemlenmiştir. Her türlü girişimlere rağmen gerek noterler, gerekse de bankalar ilgili kanuna aykırı tutumlarından geri adım atmamışlardır. Bu bağlamda birçok görme engelli sorun yaşamış ve yaşamaktadır. Bu durumda tarafları karşılıklı güvence altına almak ve mağduriyetleri ortadan kaldırmak için ilgili kanunda aşağıda sunduğumuz şekilde bir değişikliğin yapılması uygun olacaktır.
05.02.1972 tarihli ve 14090 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1512 sayılı Noterlik Kanununun “Tutanağın okunması” başlıklı 86. maddesinin 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
MADDENİN ESKİ HALİ:
Tutanağın okunması:
Madde 86 – Tutanağın, ilgilinin gerçek isteği hakkındaki beyanı yazıldıktan sonra okuması için kendisine verilir.
İlgili tutanağı okur, içindekiler isteğine uygun ise, bu husus da yazıldıktan sonra altını imzalar.
MADDENİN YENİ HALİ:
Tutanağın okunması:
Madde 86 – Tutanağın, ilgilinin gerçek isteği hakkındaki beyanı yazıldıktan sonra okuması için kendisine verilir.
İlgili tutanağı okur, ilgili görme engelli ise tutanak kendisine okunur, içindekiler isteğine uygun ise, bu husus da yazıldıktan sonra altını imzalar. Görme engelliden, beyanını tutanağa el yazısı ile yazması istenemez. Tutanağın görme engelliye okunması ve görme engellinin beyanının alınması, görme engellinin istemesi halinde, görüntü ve/veya ses kaydı yoluyla yapılır.
1512 sayılı Noterlik Kanununun “İlgilinin okuma ve yazma imkânına sahip olmaması” başlıklı 87. maddesine 3. fıkra olarak aşağıdaki ibare eklenmiştir:
MADDENİN ESKİ HALİ:
İlgilinin okuma ve yazma imkânına sahip olmaması:
Madde 87 – İlgili okuma ve yazma imkânına sahip değilse, hazır bulundurulacak iki tanık huzurunda maksadını notere beyan eder. Noter, bu beyanı yazdıktan sonra tutanak okunur. Ancak, işlemin tanık huzurunda yapılmasını emreden diğer kanunların hükümleri saklıdır.
İlgili ve tanıklar, beyanın aynen yazıldığını ifade ettikten ve bu husus tutanağa geçirildikten sonra altını imza ederler.
MADDENİN YENİ HALİ:
İlgilinin okuma ve yazma imkânına sahip olmaması:
Madde 87 – İlgili okuma ve yazma imkânına sahip değilse, hazır bulundurulacak iki tanık huzurunda maksadını notere beyan eder. Noter, bu beyanı yazdıktan sonra tutanak okunur. Ancak, işlemin tanık huzurunda yapılmasını emreden diğer kanunların hükümleri saklıdır.
İlgili ve tanıklar, beyanın aynen yazıldığını ifade ettikten ve bu husus tutanağa geçirildikten sonra altını imza ederler.
Görme engellilerin talepleri halinde imzalarında tanık aranır, görme engelliler talep etmezlerse imzalarında tanık aranmaz. Görme engellinin beyanına ilişkin olarak 86. maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır.
Burhan GÜMRÜKÇÜ
Genel BAŞKAN