05/03/2021
Konu: Engelli Memur Atamaları Hakkında
Engelli memur atamaları 07/02/2014 tarihinde yürürlüğe giren 2014/5780 sayılı EKPSS yönetmeliğine dayanmaktadır. Bu yönetmelik, tek bir sınavı içermekte ve iki yılda bir yenilenmesi yasa kapsamına alınmıştır. Buna göre lise ve üzeri mezunlar mezuniyet durumuna göre söz konusu sınavdan alınan puanlarına göre şartlarına uygun kamu kurumlarına tercihte bulunur ve atamaları yapılır.
Yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılan yerleştirmelerde bazı kadrolara yapılacak atamaların başvuru şartlarının engelliler için insan hakları eşitlik ilkesine uygun olmadığı görülmüştür. Bu durum adaylar arasında adil olmayan haksız rekabete neden olmuştur. Örneğin D.İ.B. bünyesinde imam hatip, müezzin kayyım, Kuran-ı kerim öğreticisi kadrolarında istihdam edeceği engellilerden lisans, ön lisans veya imam hatip lisesi mezunu olmasını bunlardan lisans mezunu dışındakilere hafız olması şartı koymuştur. Ayrıca hizmetli ve memur kadrolarını ise orta öğretim İmam hatip lisesi mezunu şartı getirmiştir.
Bu durumda
Hizmetli ve memur kadrolarında istihdam edilmek için özel nitelikli bir eğitim gerekmediği halde usule uygun olmayan kanunsuz uygulama olduğu gibi tercih edebileceklerin alanını sınırlayarak EKPSS sınavından yüksek puan almasına rağmen imam hatip mezunu olmaması sebebiyle tercih yapamamakta ancak EKPSS sınavından daha düşük puan almış imam hatip mezunu olan engelli tercih yaparak yerleştirilme hakkına sahip olmaktadır. Böyle bir uygulama adil olmamakla beraber engellilerin kendi içinde de haksızlığa ve dolaylı olsa da ayrımcılığa yol açmaktadır.
Bir diğer husus da imam hatip, müezzin kayyım ve Kuran Kursu Öğreticisi kadrolarına lisans mezunu dışındaki İlahiyat ön lisans ve imam hatip lisesi mezunlarından engelli olmayanlardan istenmeyen hafızlık şartıdır ki buda eşit rekabet şansını ortadan kaldırmaktadır. Bu duruma gerekçe olarak imam hatip, müezzin-kayım ve KURAN kursu öğreticiliği kadrolarının konuyla ilgili ilim ve bilgi sahibi olmaları gerekliliği ancak alan bilgi testinin EKPSS yönetmeliğinin 15. maddesi 2. fıkrasındaki hükme dayanarak engellilere uygulanamadığından engellilerin bu tür ilim ve bilgiye dayalı nitelikli kadrolara yerleştirilme şartı olarak hafızlık istenmesi gösterilmekte olduğunu görmekteyiz. Oysa bu durum yerleştirilmesi yapılan engellilerin aday memurluk süresinde yapılacak hizmet içi eğitim sonunda yeterli olanların atamalarının yapılmasıyla çözüleceği gibi söz konusu yönetmeliğin ilgili fıkrasında yapılacak değişiklikle de çözülebilir.
Elbette ki imam hatip, müezzin-kayım ve KURAN kursu öğreticiliği gibi kadrolar alan bilgisine sahip olunması gereken nitelikli kadrolardır ve söz konusu kadrolarda görev alacaklar engellide olsalar hem fiziki hem de bilgi bakımından yeterli olmalıdırlar. Ancak bunun ölçüsü engellilerde hafızlık şartına bağlanmamalıdır, zira hafız olmayıp söz konusu kadrolarda görev yapacak ilim ve bilgiye sahip engellinin de olacağı düşünülmelidir. Bu açıdan da yapılan uygulama adil olmadığından mağduriyet oluşturmaktadır.
Buraya kadar özet olarak izahına çalıştığımız sorunun giderilmesi için EKPSS yönetmeliğinin 15. maddesinin 2. fıkrasının aşağıdaki şekilde değiştirilmesi tüm bu sorunları ortadan kaldıracağı gibi gereği olmadan hizmetli/memur kadrosuna yapılacak yerleştirme tercihinde nitelik aranması anlamsızlığını da ortadan kaldırarak imam hatip lisesi, ilahiyat ön lisans mezunlarının dışında diğer eğitim kurumlarından mezun olanların tercih yapabilmesinin önünü açacaktır.
Yönetmeliğin yürürlükteki hali;
Adayların başvurmaları ve atanmaları
Madde 15-(2) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu kurar. Bu komisyon, atanmak üzere başvuran adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif eder. Bu adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın atanır.
Yönetmeliğin önerilen değişiklik hali;
Adayların başvurmaları ve atanmaları
Madde 15-(2) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu kurar. Bu komisyon, atanmak üzere başvuran adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif eder. Bu adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın atanır.(Ancak alan bilgisi gerektiren nitelikli kadrolara yapılacak atamalarda engelli olmayanlara uygulanan usuller uygulanır.)
Yönetmelikte parantez içerisinde belirttiğimiz değişikliğin yürürlüğe girmesiyle giriş kısmında değindiğimiz sorunların ortadan kalkması mümkün olacaktır. Şöyle ki yine Diyanet İşleri Başkanlığı atamalarını örnek alalım. Söz konusu düzenleme ile birlikte alan bilgisi gerektiren nitelikli kadrolara yapılacak atamaların aynı kadrolara atanacak engelli olmayanlara uygulanan KPSS puanı + Alan bilgi testi sınavı + mülakat sonuçlarının ortalamasının alınması yöntemi engellilere de uygulanmış olacak böylece alan bilgisi gerektiren bu kadrolarda yeterliliği olan engellilerin atamaları yapılabilecek. Dolayısıyla hafızlık şartının koyulması ortadan kalkacağından daha geniş kapsamlı müracaat olacaktır.
Yönetmelikte yapılan bu değişiklik diğer kamu kurumlarına atanacak engellileri etkilemeyecektir çünkü bu kurumlar nitelikli kadrolara yapacakları atamalarda KPSS puanı dışında farklı bir eliminasyon yöntemi uygulamamaktadır. Bu düzenleme ile ayrımcılığın önüne geçilerek eşit rekabet şansının oluşturulması da sağlanmış olacaktır.